De avonturen van Bessel

Bessel

De avonturen van een hondje in Zuid-Afrika

1.

Waf, weet je wie ik ben?

Ik heet Bessel. Ik ben een klein bruin hondje. En ik woon mijn hele leven al in Pretoria.

Nooit gehoord van die plaats?

Dat kan kloppen, want het ligt heel ver van Nederland. Je moet bijna twaalf uur naar het Zuiden vliegen. je kunt bijna niet verder vliegen naar het Zuiden. Dan kom je bij de zee die naar de Zuidpool gaat.

Ik woon hier op een plaats waar het heel mooi is. Hier dicnhtbij kun je van alles zien. Veel teveel om op te noemen. Ik ga je er in de komende dagen, weken, maanden telkens iets van vertellen.


2.

Gisteren zijn er twee mensen op bezoek gekomen bij ons. Ze heten opa Dick en oma Lineke. Ze blijven hier heel lang, wel vijf maanden.

Ik vind vooral oma Lineke erg aardig. Ik mocht bij haar op schoot zitten. Maar o, oma's zwarte shirt zat toen onder de haren van mij!

Maar weet je wat zo leuk is: ik mag samen met opa Dick en oma Lineke van alles beleven in Zuid-Afrika! Dat vinden we alle drie erg leuk.

Ik moet dan wel leren om niet aldoor te blaffen. Dat doen wij, honden in Pretoria, graag. Als er een vreemde langs de straat loopt, hoor je wel tien honden blaffen.

Vanmorgen moest ik stil zijn. Er zaten hele mooie vogels in de tuin. Ze hebben lange poten, een dik lijf en een lange snavel die krom is en naar beneden wijst. Mooi zingen kunnen ze niet. Ze schreeuwen. Oma Lineke wilde een foto van ze maken. Moeilijk, maar ze heeft er een paar op de foto gezet, bij het zwembad van de buren. Ik heb me heel stil gehouden. Ze heten ibissen.

Later op de morgen kwam er een mooie witte auto. Die mogen opa en oma hier gebruiken. Opa Dick kreeg van een meneer rijles. Weet je waarom= De mensen rijden hier heel anders dan in Nederland. Daar moet je aan de rechterkant van de weg rijden, en hier links. Het stuur in de auto zit ook aan de andere kant. En je moet schakelen met je linkerhand. Gek he? Verder zijn er andere verkeersregels. Maar het ging goed hoor! En nu kunnen opa en oma lekker rijden in Zuid/Afrika.

 

3.

Zo mensen, we zijn gelukkig weer veilig thuis!

Het is vandaag zaterdag. Oma wou zo graag boodschappen doen in een groot winkelcentrum. Ja, en toen moest opa rijden. Dichtbij ons huis is een bergrug. Weet je wat dat is? Een berg heeft een punt, maar een bergrug blijft in de breedte hoog. Wij moesten bij de 'nek' over die rug heen. Gek he? Nou ja, we zijn ook in Zuid-Afrika!

Aan de andere kant van de berg lag het winkelcentrum. Ik ga er nooit meer heen, hoor! Wat was het er druk! Opa en oma wilden er wijn kopen, fruit en lekker sap. Wel een beetje rare boodschappen, maar 's avonds gaan ze aldoor bij andere mensen eten, dus gewone boodschappen hoeven ze niet te doen. We hebben er nog een lekker broodje gegeten en toen gingen we weer lekker naar huis.

He, ik kan weer lekker om het huis hollen. Opa moest aan het werk voor de preek van zondag. Oma ging lekker een poosje in de tuin zitten. De tuin is zo mooi!

 

4

Vandaag is het zondag.

Ik was een beetje verdrietig. Opa en oma gingen naar de kerk en ik mocht niet mee. Gelukkig weet ik wel wat ze gedaan hebben. Uit de kerk gingen ze gezellig koffie drinken in de tuin. Ze vertelden toen dat het heel gezellig was geweest. Opa en oma werden na de kerkdienst toegesproken. Opa kreeg een Afrikaanse Bijbel en oma een mand met heel veel lekkere dingen. Ik hoop dat ze wat op de grond knoeien als ze het gaan eten - dan krijg ik er ook wat van! Hebben jullie wel eens van biltong gehoord? Dat is gedroogd vlees. Iedereen hier vindt het erg lekker. En melktaert? Rare dingen, he! Ik hoop echt dat ze biltong knoeien, want dat vind ik veel lekkerder dan mijn brokjes!

Het is nu avond. Opa en oma zijn een beetje moe. Af en toe ga ik  eens kijken hoe het met ze is. Ik kan het huis wel inkomen. Er zit een traliedeur voor de gewone deur, en daar pas ik lekker door. Zo klein ben ik.

Zo, ik ga nu maar slapen. Eens zien wat we morgen beleven.

 

5.

Vandaag is het maandag. Weet je hoe laat oma Lineke uit bed was? Om half zeven! De vogels floten zo mooi! En oma wilde met een paar andere vrouwen een eind gaan lopen. Om kwart voor acht waren ze al op pad. Toen was het nog niet zo warm. Lekker met stokken lopen.

Toen ze weer thuis was, heeft ze samen met opa een bezoekje gedaan. Dan wil ik niet mee. Bijna overal zijn wel andere honden, en vaak vind ik die niet aardig.

Vanmiddag moesten ze zo nodig weer boodschappen gaan doen. Dat doe ik echt niet meer! Die stomme drukke winkels!

Oma is vanmiddag bezig geweest om Afrikaans te leren. Lydia zei een paar woorden en oma moest ze nazeggen. Baie moeilijk!

Vanavond hebben ze lekker gebarbecued, en toen weer met Afrikaans aan de gang gegaan. Nu met Cornel. Weet je, de kinderen doen erg lief tegen opa en oma. Oma noemen ze tannie Lineke.

Nou, welterusten! Een poot van Bessel.

 

6.

O jongens, van elke dag schrijven kwam niet veel. Opa en oma waren zo druk. Ze wonen nu in een ander huis!

Raar hoor, ze hadden het hier zo naar de zin!

Maar ik mag mee!

Het is een groot huis. Ze zouden zo alle kleinkinderen op de grond te slapen kunnen leggen.

Alles is hier heel mooi. Buiten zitten is ook heerlijk. Vooral 's avonds. Er lopen hier kleine hagedissen over de rand van de stoep (terras).

Oma is vanmorgen naar een schilderklas geweest. Heel leuk! Ze gaat een kameelperd schilderen. Weten jullie wat dat is? Dat is een giraffe. Als hij af is gaat ze er een foto van maken.

Opa heeft het ondertussen gezellig gehad met dominee Pieter Boon.

Ja, en nu gaan ze alles zelf doen. Zelf koken. De mensen koken hier allemaal erg lekker! Opa en oma willen weer iets Hollands eten: broccoli met aardappels en gehakt. Ik mag ook wat proeven. Niet veel hoor, want honden horen hun eigen brokjes te eten.

 

7.

O jongens, opa en oma zijn helemaal opgewonden.

Weet je wat ze gedaan hebben? Ze zijn naar een kantoor geweest waar je huisjes kunt huren in de Kruger wildtuin. Daar lopen olifanten, giraffes, jakhalzen, apen en leeuwen zo maar vrij rond.

Ik snap niet wat ze daar aan vinden. Als ik daarheen ga, ben ik bang dat ik niet lang meer leef... Maar ja, ik ben Bessel, een hondje, en geen mens.

Opa en oma gaan daar in de vakantie samen met oom Harm en tante Swan heen. Ze kwamen heel blij thuis, want ze hadden nog mooie huisjes kunnen krijgen. Nu gaan ze boeken bestuderen om te kijken wat ze er allemaal kunnen zien. Ik blijf dan lekker bij mijn bassje thuis.

O, eigenlijk hebben opa en oma het best wel druk. Ze willen veel te veel tegelijk doen. Dat kun je in Nederland misschien wel doen, maar hier moet je oppassen. Het is overdag nog erg warm! Vooral oma wil alles tegelijk. Dat leert ze wel af, hoor!

 

8.

Knal!!!!

Dat was een harde donderslag!

Het is zaterdagmiddag. Opa en oma hebben een vrije dag. Het was vandaag erg warm. Maar aan het eind van de middag komt er meestal een bui. Niet zo'n zacht regentje als bij jullie. Het regent hier dan pijpenstelen (vraag maar wat dat betekent! En vaak onweert het dan ook.

Dat doet het nu ook. Maar het is heerlijk voor de tuin! En als de bui voorbij is, is alles weer lekker opgefrist. Ik houd van die Zuid-frikaanse buien.

Vandaag zijn opa en oma met de auto naar Hartbeespoortdam geweest.

Vind je dat een gek woord? Een hartebees is een soort bok of hert. Die zijn er in die streek veel. Er is daar een dam in de rivier gemaakt, en daar kun je overheen rijden onder een echte poort door. Die rivier heet de Krokodillenrivier. Ik weet niet of er ook nog echte krokodillen inzitten. Ik ga het maar niet uitproberen - er zijn genoeg van die beesten in Zuid-Afrika, en ik blijf er liever een beetje uit de buurt...

We zijn langs een krokodillenboerderij gekomen, en langs een struisvogelboerderij. Later gaan we die wel eens bekijken. Bij een Mackie hebben ze een lekkere ijskoffie gehad. Dat had opa wel verdiend, want je moet wel heel goed opletten als je hier rijdt. Toen we terug gingen, zijn we helemaal dwars door de stad gereden, en helemaal verkeerd uitgekomen. Wij wonen aan de 24e laan, maar 'Miep' bracht ons naar de 24e straat - en die ligt in een heel ander deel van de stad! Gelukkig heeft 'Miep' ons daarna gauw over de snelweg weer thuis gebracht. We voelen ons geslaagd voor het examen in 'buiten-de-stad-rijden'!

 

9.

Zo, het is niet meer zo eenzaam in het nieuwe huis van opa en oma. Gisteren zat er opeens een klein wit hondje in de kamer. het is vast een vriendinnetje, want ze had een geel strikje in haar haar. Ik denk dat ze het hier heel leuk vond, want ze wilde niet meer weg. Mar ja, ze heeft vast een ander baasje.

We weten nog niet waar ze woont. Hier op het erf wonen nog vier gezinnen. Wel een beetje oud. En ik denk dat ze een beetje doof zijn, want de televisie stond gisteravond heel hard aan. Opa en oma konden het knalhard horen... Maar de mensen zijn wel lief hoor.

Gistermiddag heeft het weer erg hard geregend en geonweerd. De mensen bij de kerk hadden het zelf over hagel. Opa en oma weten al een beetje wanneer het gaat regenen. Erst wordt het heel benauwd, en als ze dan naar buiten kijken zien ze in de verte een donkere lucht.

De mensen hier zijn erg blij met de regen. Alles wordt er zo mooi groen door. Dan hoeven ze de tuin niet te sproeien. Over een poosje regent het hier een half jaar niet meer. Dan verdroogt alles. En het gekke is, dat het hier dan winter is. Voorlopig is de regen dus erg fijn. Als de bui voorbij is, schijnt de zon weer alsof er geen donderbui geweest is.

Weet je dat opa en oma het 's avonds soms koud hebben? Daar snap ik niets van, ik vind het dan heerlijk! Maar ja, ik ben Bessel de hond...

 

 

10.

Hallo, daar ben ik weer!

De laatste dagen beleef ik niet zoveel. Opa en oma zijn vaak weg. Ze zeggen dan dat ze een bezoekje moeten doen. Nou, een boodschap doen - dat weet ik. Maar een bezoekje, daar snap ik niets van. Maar ik ben wel zo slim om te vragen wat dat is: het is 'een beetje kuier' - zo noemen we dat in Zuid-Afrika.

Goed, dan gaan zij maar kuier - ik ga spelen met de twee lieve witte hondjes die hier ook wonen. Ik ga ze een naam geven. Het meisje met het gele strikje noem ik Lientje, en de andere Dickie. Dan zijn opa en oma ook vernoemd.

Lientje is een bangerik. Dickie zie ik niet zo vaak, ik denk dat die het fijn vindt bij zijn baasje. Maar we kunnen gezellig samen spelen, en ze kunnen tussen de spijlen door binnenkomen.

Vandaag is de tuinman aan het water sproeien geweest. Oma vindt dat wel een beetje overdreven. Maar ze weet niet hoe snel de grond hier uitdroogt. En wij houden van een mooie tuin. De mensen die op het erf wonen, hebben een tuinman. Hij heeft de tuin van opa en oma ook netjes gemaakt: het gras gemaaid en de struiken gesnoeid.

Gisteren stond hij opeens voor de deur: hij had zijn hark ergens laten liggen. Gelukkig lag hij achter in de tuin van ons. Ik weet niet of het tuingereedschap van de tuinman zelf is, maar als dat zo is, is het maar goed dat hij teruggevonden is. De mensen zijn hier vaak arm. In Zuid-Afrika wonen heel veel donkere mensen. Tegenwoordig kunnen die gewoon naar school en leren ze net zoveel als de andere mensen, maar vroeger was dat niet zo. Gelukkig is dat nu over.

Ik zal opa vragen of hij een paar foto's van mij op het web wil zetten. Dat konden ze eerst niet, maar een jongen uit de kerk heeft het opa geleerd.

(Kijk maar in het verhaaltje: ik heb er een paar foto's in gezet! Goed hè? - Opa)

 

11.

Vandaag ga ik iets vertellen over de kinderen hier.

Er zijn hier veel scholen. Dicht bij de kerk staat er ook een. Jullie hebben allemaal een schoolplein, maar hier hebben ze ook nog sportvelden bij de school. Sporten is hier heel belangrijk. En al is het erg warm, ze rennen over het veld.

De kinderen hebben hier allemaal een schooluniform aan: een lichtblauwe blouse bijvoorbeeld en een donkerblauwe broek of rok. Oma vindt dat eigenlijk best mooi. Ze zegt: in Nederland hebben de kinderen allemaal verschillende kleren aan. Sommigen heel dure, en anderen van Zeeman of een andere goedkope winkel. Soms worden kinderen om hun kleren gepest. Maar dat kan hier dus niet! Of je nu rijk bent of arm - iedereen heeft hier dezelfde kleren aan naar school. En het verschil tussen rijk en arm is hier nog veel groter dan in Nederland. Oma denkt dat het meehelpt om op een goede manier met elkaar om te gaan, zoals de Here het wil.

Dan nog wat anders: de kinderen lopen hier de hele dag op blote voeten! Oma gaat de kinderen nog eens vragen waarom ze dat doen, want ze hebben best wel schoenen hoor!

 

12.

Jongens, dat was een mooie dag voor opa en oma! 's Ochtends hoefden ze geen bezoeken te doen. Opa ging nog eens voor zondag heel veel in het Afrikaans lezen. Zondag worden er drie baby's ('baba-kies' zeggen ze hier) gedoopt, en is er ook nog avondmaal ('nagmaal') in de kerk. Oei, opa heeft het dan druk, hoor! 's Avonds nog een keer preken, en daarna met de jongens en meisjes van de kerk over de preek praten en gezellig koffie drinken. Opa en oma hebben veel lekkere koekjes gekocht, want er kunnen dan wel 50 mensen komen! Zo, ik ga opa en oma dan eens lief aankijken, want als ze zo lang van huis zijn heb ik wel een mensen-koekje verdiend - vinden jullie ook niet?

Opa en oma zijn naar een heel groot winkelcentrum geweest aan de andere kant van de stad. Waar je zin in hebt... Ze moesten zelfs een eind over de snelweg, waar je tol moet betalen, net als in Frankrijk. Maar opa rijdt al super, en met 'Miep' of de kaart erbij komen ze overal!

Toen ze thuiskwamen, hadden ze een lekkere fan bij zich. Het is hier nog steeds erg warm. Ik lig nu soms ook een poosje voor de ventilator - maar oma vindt dat onzin. Hondjes die in Zuid-Afrika geboren zijn, moeten tegen de warmte kunnen! En dat is eigenlijk ook wel zo...

 

13.

Vrijdagmiddag zijn opa en oma met een mevrouw naar een Bijbelles geweest voor jonge kinderen. het was echt lang rijden - en ik ben lekker ook mee geweest! Die dominee woont een heel eind buiten Pretoria. Daar wonen blanke en donkere mensen door elkaar. Ze hebben er mooie huizen met een groot rieten afdak.

Bij het huis van de dominee ('moruti' zeggen we hier ook wel) gaf 'mamaruti' (de vrouw van de dominee) Bijbelles in het Engels. Ik snapte er niet zo veel van, maar opa en oma vonden het prachtig. Ze kregen weer heimwee naar het werk dat ze vroeger net zo deden op Curacao!

Ze hebben ook flink meegeholpen om een werkje te maken over Zacheüs. De kinderen hebben een boom gemaakt van een wc-rolletje: een elastiekje eromheen aan de bovenkant, en daar staken de kinderen zelfgemaakte takken tussen. En toen nog Zacheüs boven in de boom - prachtig!Kinderclub

Na afloop heb ik nog een poosje meegedaan met basketballen met die kinderen...

Als ze kan, gaat oma elke vrijdag helpen met de Bijbelles. Dat vindt ze heel leuk. Opa weet nog niet of hij iedere week wel kan, want de preek voor 's zondags moet ook klaar komen. Maar als ik mag, dan ga ik de volgende keer vast weer mee, hoor! Waf!

 

14.

De weg kwijt...

Vandaag zijn opa en oma de hele dag gezellig uit geweest met heel veel mensen van de kerk.

Ik mocht mee! Er waren wel meer honden, gezellig hoor! er waren voor mij alleen wel een paar borden 'Verboden toegang'. De eerste: de zwembaden zijn voor de kinderen en niet voor honden! 2. Een kluif krijg je alleen van je eigen baas! 3. De rivier is gevaarlijk voor honden!

Nou, dat vond ik nog wel meevallen.

Maar eerst moesten we bij de picknickplaats zien te komen. We werden opgehaald door een mooie grote auto. Oma had lekkere salade gemaakt. Die moest mee, samen met wat andere dingen. Bij de kerk was een blaadje uitgedeeld. Daarop stond hoe we bij de picknickplek konden komen. En toen... We hadden al een tijd gereden, maar het klopte helemaal niet meer met het briefje!

O, wat bleek: we moesten rijden over de N4, maar er waren twee verschillende wegen met het nummer N4: een oude en een nieuwe, en wij hadden precies de andere genomen dan die we moesten hebben!

Gelukkig zijn we er wel gekomen, hoor. De mensen hier hebben allemaal een telefoon, en we konden bellen en vragen hoe we er moesten komen.

Weet je: honden ruiken de weg waar ze langs moeten gaan. Dat gaat volgens mij veel gemakkelijker dan kaart lezen of bellen...

                                                           

 

15.

Wat moeten we mee?

Oma en opa denken dat ze het Afrikaans al een beetje onder de knie hebben.

Maar wat gebeurde er? Op het briefje bij de kerk voor de picknick stond een lijstje van wat ze mee moesten nemen. 'Onthou asseblief' stond er boven. En dan: 'alle eetgerei' (opa en oma dachten aan: mes, lepel en vork en een bord; en dat hadden ze wel goed), en verder: 'drinkgoed'. Nou, dat zouden dan wel bekers zijn of glazen - maar nee: dat was het drinken zelf !

Ze hadden dus alleen maar een flesje water bij zich voor onderweg...

Gelukkig hadden de andere mensen wel goed begrepen waar het om ging, en die hadden wel wat drinken over voor hen. Ze zijn echt niks tekort gekomen!

En zo kon ik de flesjes water voor onderweg in mijn drinkbakje krijgen!

En weet je: ze hebben nog nooit zo'n grote barbeque ('braai' heet dat bij ons) meegemaakt: lekkere kip en boerenworsten! En dan milliespap (van maïs), met een lekkere zure saus erover.

 

                                                                         

Ik kreeg een lekkere kluif van opa - er zat ook nog wat vlees aan! Ik heb het dus ook goed gehad en lekker gespeeld met de andere honden!

 

16.

Zondag.

Vanmorgen gingen opa en oma naar de kerk. Er is geen hondenkerk - ik snap er niks van, want een paar mannen uit de kerk moeten op de auto's passen, omdat die nog wel eens gestolen worden. Dat kunnen wij, honden, toch ook doen?

Maar goed, opa en oma kwamen om één uur terug. Ze drinken altijd gezellig koffie bij de kerk. En toen bleven ze gezellig de hele middag thuis.

's Avonds gingen ze met de jongens en meisjes uit de kerk de preek bespreken. Er waren er heel veel, wel zestig!

Ik kreeg nog een paar lekkere brokken en opa en oma namen een biertje. En toen gingen we allemaal lekker slapen.

 

17.

Maandag.

Vandaag hadden opa en oma een vrije dag, en ik mocht weer mee. We gingen eerst een heel eind rijden, wel 80 kilometer. Lekker over de snelweg. Onderweg zagen we een koedoe over een akker rennen. Weet je wat dat is, een koedoe? Moet je maar eens aan je vader of moeder vragen. Het is niet een soort koe, het lijkt meer op een hert.

We gingen naar een boerderij. Dat hadden opa en oma zondag bij de kerk afgesproken met de boer. Ik mocht best mee, want op de boerderij hebben ze al tien honden. Eén meer of minder maakte dus niks uit.

Jongens, wat was dat gezellig! Wat een ruimte om het huis. Weglopen kan niet, want om het hele erf hebben ze een hek. Vroeger had de boer veel koeien, maar die zijn allemaal verkocht, en nu verbouwt hij zonnebloemen en vogelzaad en maïs en nog wat, maar dat weet ik niet meer. In elk geval niks wat honden lekker vinden. De boerin maakte vroeger veel yoghurt en kaas, en dat doet ze nog steeds. Héérlijke yoghurt, zeggen opa en oma - want die kregen een bak mee naar huis.

Opa en oma hebben veel nieuwe dingen geleerd. De boeren leven hier heel anders dan in Nederland, zeggen ze. Zelfs de koeien zijn hier anders. Ze lopen hier ook soms zo maar op de weg. Vooral 's avonds in het donker is dat best gevaarlijk.

 

18.

Wilde beesten!

Opa en oma wilden vanmiddag gaan zwemmen bij Warmbad. Dat is een plaats waar heerlijk warm water uit de grond borrelt. Dat vangen ze op en dat gaat naar een zwembad. Het water is wel 32 graden: lekker warm voor oma haar spieren!

Maar eerst wilde de boer zijn land nog aan ons laten zien. We reden over heel erg hobbelige paadjes. En we zagen allerlei bijzondere dieren: een grote vogel, secretarisvogel noemen ze die, een jakhals rende weg, en er sprongen een paar bokjes over de struiken. We kwamen uit bij een waterplas, heel mooi en rustig. Daar zaten allemaal vogels.

Aan de andere kant van het water had een vriend van de boer een wildtuin: een woest stuk grond waar wilde dieren lopen. En weet je wat er toen gebeurde? De boer belde zijn vriend op en vroeg of we mochten komen kijken. Dat was prima. Nou, toen hebben opa en oma de eerste grote wilde dieren gezien: kameelperde (weet je wat dat zijn? Giraffen!), en zebra's en njala's (een soort hert) en gnoes (een soort wilde koeien).

Prachtig, hoor! Oma heeft er foto's van gemaakt, maar dat viel nog niet mee want het gras staat heel hoog!

Giraffes komen daar met hun lange nek en lange poten wel boven uit. Maar zebra's hebben niet van die lange poten. Die staan tot hun buik verscholen in het gras. Maar wat was het prachtig!

Van zwemmen kwam niets meer, maar dit vonden ze veel mooier!!

 

19.

Weten jullie dat het al weer zaterdag is? Opa Dick en oma Lineke hebben het erg druk gehad deze week. Ik weet niet of dat wel goed is. Ik maak me in elk geval niet zo druk! Ik vind het hier heerlijk in het nieuwe huis, met m'n nieuwe vriendjes!

Maar opa en oma willen graag veel bezoekjes doen. Ze gaan niet altijd samen weg, en soms zijn ze zo weer thuis... Op een dag gingen ze op bezoek bij een oude mevrouw. Toen ze er waren, dachten ze: Hé, hier zijn we al eerder geweest! Dom hoor: ze hadden niet goed gekeken waar ze al geweest waren. Nu was dat twee keer in één week...

 

20.

Oma is woensdag met een tannie Nelly heel ver weg geweest.

Eigenlijk was dat best een beetje verdrietig. De mensen waar ze op bezoek gingen, waren heel ziek. Ik zal proberen uit te leggen wat ze hebben. Als wij ziek worden, komen er allemaal 'soldaten' in ons bloed die gaan vechten tegen de ziekte, zodat we weer beter worden. Maar de mensen waar tannie Nelly heen ging, hadden geen 'soldaten' meer in hun bloed die konden vechten. Daardoor worden ze heel ziek. Aids heet die ziekte. Gelukkig zijn er tegenwoordig medicijnen tegen die ziekte. De mensen moeten dan iedere dag pillen innemen. In die pillen zitten 'soldaten' die tegen de ziekte kunnen vechten.

Maar vaak zijn de mensen al heel lang ziek en zijn ze erg mager geworden. Tannie nelly gaat dan bij ze op bezoek om met ze te praten en soms eten te brengen. Soms gaan ze een tijd naar een hospice, waar andere mensen heel goed voor ze zorgen.

Oma Lineke vond het heel mooi dat tannie Nelly en vier andere zusters zulk goed werk doen. Als tannie Nelly onderweg kinderen tegenkwam, kregen ze allemaal een lekkere appel van haar.

 

21.

Ik zal je één verhaal vertellen over een jongetje waar ze op bezoek zijn geweest. Het jongetje had geen vader en moeder meer, die waren alle twee aan aids overleden.

Maar weet je wat zo mooi was: een oude tante zorgt nu voor hem. Het jongetje heeft zelf ook aids, maar hij krijgt er goede medicijnen voor. Toch kun je aan hem zien, dat hij niet gezond is: z'n huid ziet er bobbelig uit, en hij lijkt een jaar of 4 of 5, terwijl hij al 10 jaar is.

Toch keek hij blij. Die tante had het helemaal niet rijk, maar haar huisje zag er keurig uit. Om haar huis heen was alles netjes aangeharkt, en in haar huis had ze de kale muren met kleden bedekt. Fijn hè, dat het jongetje zo'n lieve tante heeft! Volgende week gaat tannie Nelly met het jongetje en zijn tante naar het hospitaal om te kijken hoe het met hem gaat.

 

21.

Weer naar de kunstklas.

Oma Lineke is weer aan het schilderen geweest. Ze kwam met een mooi schilderij van een kameelperd thuis. Ze zal er een foto van maken. Maar weet je: helemaal haar eigen werk was het niet. De ogen van het kameelperd keken niet nieuwsgierig...

De juf en een andere mevrouw hebben haar toen een beetje geholpen, en nu is hij best leuk.

Geeft niets, hoor, als je wat geholpen moet worden. daar leer je van, vind je ook niet...?

 

22.

Vrijdag zijn we lekker naar Johannesburg geweest! Dat is een grote stad, 60 kilometer hier vandaan. Opa en oma zeiden dat er in Nederland veel files staan op de wegen; nou, hier staan ze ook, hoor! De snelweg stond helemaal vol. En een gaten dat er in de weg zaten!

Maar goed, we zijn er gekomen. We gingen naar de dominee van Johannesburg. Opa Dick en oma Lineke kenden ze van vroeger. Ze hadden net een mooi nieuw huis met een hele grote tuin. Ze hadden ook een paar honden. En ik heb samen met ze daar ook voor waakhond gespeeld.

Mensen, wat een grote tuin! Ik heb me in het zweet gerend! Geef mij ons eigen kleine tuintje maar, hoor. Maar gezellig was het wel. Veel te snel moesten we weer naar huis. Gelukkig stonden er nu niet meer zoveel files. Alleen moesten we wel telkens langzaam rijden, omdat ze de weg aan het repareren waren. Gaten in de weg noemen ze hier pot-holes.

 

23.

Oma Lineke is weer naar de Bijbelclub geweest. Er waren nu niet zoveel kinderen als de vorige keer. Ze vroegen waar oma's moruti was (dat was opa!). Maar opa was aan het bezoeken doen.

Er werd verteld uit de Bijbel over de verlamde man, die door het dak van een huis bij de Here Jezus werd gebracht. Een meisje van 4 jaar zat lekker bij oma op schoot, en ze kon later heel knap zelf haar werkje maken.

's Avonds hebben opa en oma lekker gegeten met tannie Nel! Weet je dat ze mij helemaal vergeten hebben: geen kluifjes! Nou ja, je kunt ook niet altijd verwend worden...

 

24.

Zaterdag. Ik begrijp er niets meer van. Opa Dick is naar de classisvergadering. Weten jullie wat dat is? Ik heb het aan oma gevraagd. dat is een vergadering van de kerken hier in de buurt.

Oma heeft toen heel hard gewerkt! Het hele huis moest schoon: het bed verschoond, de was gedaan. Ik ben maar een beetje uit haar buurt gebleven. Ik denk niet dat ze blij was, als ik met m'n hondenpoten over haar gedweilde vloer ging lopen... Gelukkig doet ze het niet al te vaak!

's Middags hebben opa en oma mensen op visite gehad. Kuieren noemen ze dat hier. Ze zijn zo trots op hun mooie huis, en vinden het leuk om het te laten zien. Maar ik vind het hier ook heel lekker, hoor!

 

25.

De zondag is voor mij altijd een saaie dag.

Opa en oma gaan dan 's morgens naar de kerk; en nu bleven ze wel heel lang weg! Ze bleven bij andere mensen eten, samen met heel veel oudere mensen. En een plezier dat ze gehad hebben!

Gelukkig hebben ze mij nu niet vergeten: ik kreeg een lekkere zondagse kluif! Hmm!

's Avonds zat het hele huis vol mensen. Ik kreeg heel wat aaien over m'n bol, en sommige mensen lieten een paar stukjes lekkere droge worst vallen - of zouden ze dat met opzet voor mij hebben gedaan...?

 

26.

Hiep, hiep, hoera!!

Opa Dick was vandaag jarig, en dat hebben we geweten!

Opa en oma waren al op tijd wakker. We hebben gezellig ontbeten en er was alvast een verjaardagskluif voor mij. Ik heb opa een stevige poot en een lieve lik gegeven.

Opa en oma moesten toen gauw naar de winkel om 'koeldrink' te halen (lekkere limonade).

Dat brachten ze naar de kerk, want daar hadden ze 's morgens feest. Oma hoefde niet voor gebak en hartige dingen te zorgen. Daar zorgden wat vrouwen uit de gemeente voor. Toen snel naar huis, opgefrist en mij gehaald, en om kwart voor tien mochten ze bij de kerk zijn.

Wat zag het er allemaal gezellig uit, en wat is opa verwend (oma ook hoor)! En ik kreeg ook wat lekkere hapjes. Er zijn heel wat mensen op visite geweest. Aan het eind van de morgen kwamen alle kinderen van de school nog voor opa zingen. Oma heeft toen aan de kinderen gevraagd waarom ze allemaal op blote voeten lopen. Nou, dat vinden ze gewoon veel fijner, en het is nog gezond ook! Ik doen toch ook nooit schoenen aan...

In de winter moeten zij wel schoenen aan, maar zodra het weer warm wordt, gaan ze weer uit. (Oma loopt ook al meer op blote voeten...)

's Middags en 's avonds zijn we lekker thuis geweest. Genieten van alle kado's en van het skypen met de kinderen en kleinkinderen in Nederland. Opa en oma missen ze wel, hoor, maar skypen is erg leuk!

 

27.

Woensdagmorgen zijn opa en oma al vroeg weg gegaan. Ze zijn naar Genadeplaas geweest. Dat ligt erg ver van hun huis. Er wonen daar mensen die geen huis hebben of zo. Een meneer van de kerk heeft daar opa's preek gelezen in het Afrikaans, en ze hebben met elkaar gezongen.

Toch fijn dat er een plek is waar deze mensen kunnen wonen.

 

28.

Donderdag. Eindelijk nemen opa en oma weer een dag vrij! Ze hebben van iemand gehoord, dat dicht bij Pretoria een mooi wildpark is. Rietvlei heet het. Ik mag daar niet heen. Er zijn daar heel wilde beesten.

Opa en oma hebben 's morgens een picknickmand gemaakt, de stoelen in de auto, en - o, toen begon het te regenen! Oma heeft toen gauw iemand gebeld of ze ook wist hoe lang het zou regenen. Maar tannie Ina zei, dat er meer beesten te zien zijn als het regent. Dus opa en oma in de regen weg. Ik ben maar eens lekker lui een poos gaan slapen.

Toen opa en oma terugkwamen, waren ze helemaal blij! Het had de hele dag geregend, maar dat was niet erg. Ze hadden zoveel wilde beesten gezien, en ook heel mooie vogels. Opa reed soms langs glibberige paadjes, maar het ging goed. Oma maakte mooie foto's. Een vogel had een heeeeeeele lange staart - hij kon haast niet vliegen met zo'n gek ding achter zich aan.

Af en toe was het ook wel een beetje griezelig. Bijvoorbeeld, toen er opeens drie buffels recht op de auto afkwamen. Maar eigenlijk was het meer leuk dan eng. Opa en oma willen er wel vaker heen. Het is niet ver weg en wel heel mooi. Van picknicken kwam niets, maar in de auto smaakt de koffie ook lekker hoor, zeiden ze.

Ze zijn de hele avond bezig geweest met de foto's. Ze zijn daar best trots op. Ik ga ze ook nog eens goed bekijken. Maar ik denk dat ik ga bibberen als ik al die enge beesten zie...

 

29.

Oma heeft de laatste dagen niet veel meer geschreven. Niet dat er niets gebeurt, hoor. Zaterdag hebben opa en oma hun eerste braai gedaan.

Vrijdag waren alle buren bij ons op bezoek geweest. Met de twee witte hondjes. Ze hebben gekuier. Zo heet dat hier. Heel gezellig. Nu kennen we elkaar hier wat beter. Ik heb wat afspraken gemaakt met mijn vriendinnetjes. We kunnen hier heel gezellig samen spelen. Verstoppertje bijvoorbeeld. Maar toen hebben opa en oma meteen gevraagd of ze in hun tuin mochten barbequeën (braaien). Ze waren bang dat het vuurtje te veel zou roken. Maar braaien hoort gewoon bij Zuid-Afrika; dat was geen probleem.

En dus hebben ze het heerlijk gedaan. Lekker lui gezeten in de tuin. Oma maakte er een lekkere salade bij. Dat had ze geleerd op Curacao.

's Avonds kregen ze alweer bezoek. (O, ik zou er gek van worden, maar het waren wel aardige mensen...!)

 

30.

Maandag.

Vanmorgen zijn opa Dick en oma Lineke bij een collega op bezoek geweest. Weet je wat dat is: een collega? Dat is ook een dominee. Een zendeling dit keer. Ik ging ook mee, maar ik houd niet zoveel van de honden die ze daar hebben. Geef mij mijn witte vriendinnetjes maar.

Ja jongens, en toen ze thuis kwamen gebeurde er iets. Een paar weken geleden had er een jongen met zijn kaalvoet (zo heet hier een blote voet!) boven op oma haar teen gestaan. De nagel van de grote teen werd helemaal blauw, maar hij deed geen pijn. Maar vanmiddag stootte oma haar teen tegen de strijkplank. En floeps: de nagel stond helemaal recht omhoog, en er kwam bloed en vocht uit!

Volgens oma deed het niet zo zeer, maar ik viel bijna flauw... Opa heeft toen gauw de dokter gebeld, en toen moesten ze naar het ziekenhuis. Arme oma! Gelukkig ging in het ziekenhuis alles heel snel. Ze hebben oma's teen eerst heel koud gemaakt en toen de nagel er afgetrokken. Een mooi verband eromheen, en nu kan oma weer lopen.

Gelukkig maar! Oma zegt dat het op het goede moment gebeurd is, want nu is de teen weer beter als ze naar de wildtuin gaan. Stel je voor, dat de nagel er daar afging... Daar is geen ziekenhuis.

 

31.

Zeg, jullie zijn allemaal wel eens in een groot tuincentrum geweest, he? Bijvoorbeeld Intratuin.

Nou, bij ons hebben we ook mooie tuincentra hoor! Vanmorgen zijn oma Lineke en opa Dick er naar zo één geweest. Het is net een groot park. Je hebt er vijvers en watervallen. En ertussendoor zijn grote hallen waar je allemaal planten kunt kopen, of mooie dingen voor in de tuin.

Opa en oma hadden niet zo veel tijd. Ze hebben dus lang nog niet alles gezien. Ja, weet je - eigenlijk waren ze weer een beetje verdwaald... O, waarom gebruiken ze ´Miep´ ook niet! Maar goed, ze zijn er toch gekomen.

 

32.

Lieve duifjes.

Oma Lineke had naar de plantentuin haar fototoestel meegenomen. Soms vergeet ze hem, en dan heeft ze er vaak spijt van. Maar vanmorgen had ze hem bij zich. In de vijver van de tuin zwommen hele dikke vissen. Maar ook witte en zwarte zwanen. Dat leek heel leuk.

Er was ook een heel leuk terras in de tuin, waar je van alles kon eten en drinken. Oma nam een damesontbijt en opa een zakenmansontbijt... Mmm, het water liep mij om m´n bek. Er waren worst en spekjes - zo´n ontbijt lust ik ook wel... Alleen, het was al twaalf uur - dan noem je het toch geen ontbijt meer...?

Nou ja, het geeft ook niet. Weet je, op het tafeltje naast opa en oma zaten een paar duiven die hun vleugels heel mooi lieten zien. Zouden ze nat geweest zijn? Of vonden ze het gewoon leuk? Oma heeft ze gauw op de foto gezet. En ik denk dat de duiven toen dachten: dat zijn leuke mensen, ik ga maar eens bij ze op de tafel zitten! Nou, dat was leuk! Oma gaf ze lekkere stukjes brood (eigenlijk helemaal niet gezond voor duiven!), en dat vonden ze toch lekker! Opa en oma konden ze meteen van wat dichterbij bekijken. Ze hadden mooie veren en heel andere kleuren dan in Nederland.

Op de terugweg naar huis zijn ze dwars door de stad gereden, en dat ging heel goed! Het was erg leuk in de plantentuin!

 

33.

Oma is deze week weer met tannie Nelly naar Soshanguve geweest. Daar wonen veel mensen die aids hebben.

Dicht bij de kerk staat een houten schuur, waar vier zusters werken. Ja, een schuur - niet zo'n mooie als wij hebben. Het lijkt eigenlijk meer op een groot hondenhok! Tannie Nelly heeft hem ook laten maken door mensen die hondenhokken verkopen. Maar hij is wel mooi, hoor! Er zitten ramen in en een deur, en in twee grote kasten zitten allemaal medicijnen en verband. Er is ook een kast met melkpoeder en pap enzo.

De zusters lopen daar in die buurt door de zandpaden en zoeken de zieke mensen thuis op. Ze kijken dan of ze de medicijnen goed innemen, anders worden ze heel ziek.

Elke woensdags gaat tannie Nelly de mensen bezoeken waar de zusters meer advies over willen hebben.

Er kwam een klein jongetje naar ze toelopen. We dachten dat hij huilde - maar hij was juist heel erg blij! Hij was 6 jaar en zat nog niet op school. Tannie Nelly zei, dat het goed was als ze hem wel naar school zouden sturen. Oma is heel benieuwd of hij nu ook echt gaat.

 

34.

Donderdag zijn opa en oma weer naar Rietvleidam geweest. Ze hadden een meneer meegenomen die pas jarig was geweest, oom Pieter.

Ze hebben daar veel vogels gezien, en verder zebra's, struisvogels, allerlei bokken en ook elanden!

Ze hebben gezocht of ze de neushoorns ook weer zouden zien. Die heten met een deftige naam rhynocerossen. En we noemen ze hier renosters. Maar ze hebben ze niet gezien.

Ze hebben lekker gepicknickt. Je hoeft daar geen stoelen voor mee te nemen, want je mag alleen maar uit de auto bij de picknickplaatsen en bij de vogelkijkhutten, en daar staan tafels en banken en natuurlijk barbecues. Dat hoort zo hier in Zuid-Afrika.

Oma gooide een cake-papiertje op de grond, en toen kwamen er allerlei vogeltjes op af. (Ze heeft het papiertje wel weer netjes opgeruimd, hoor! Zo hoort het!)

Ze hebben ook slangehalsvogels vogels gezien. Die hebben zo'n lange nek, dat je er haast een knoop in kunt leggen. En als ze zwemmen, blijft hun hele lijf onder water. Dan zie je alleen hun kop met die lange nek boven het water uitsteken...

 

35.

Naar de leeuwen...

Je kunt in het Rietvleipark met een safariauto ook een tocht maken naar de leeuwen.

Opa Dick en oma Lineke waren benieuwd hoe dat ging. Eerst reden ze het hele park door, en daarna door een tunnel onder een weg door, en toen kwamen ze bij een plek waar vijf leeuwen achter een hek zaten. Weet je wat zo zielig was? Toen die leeuwen klein waren, zijn ze door mensen groot gebracht. Eerst met een fles en later met vlees. Maar weet je: zulke leeuwen kunnen nooit meer los rond lopen. Want jonge leeuwen moeten van hun moeder leren om te jagen en zelf voor hun eten te zorgen. Als ze nu nog in de vrije natuur rond zouden lopen, zouden van de honger sterven...

Nu zorgen de mensen van het park ervoor dat ze te eten krijgen.

 

36.

Opa en oma hebben dit keer in het park dus geen renosters gezien (weet je nog wat dat zijn? Anders moet je stukje 34 nog een keer lezen...). Maar zondag hoorde oma er een heel verdrietig verhaal over. Eerst moet je weten dat renosters een hele grote hoorn op hun neus hebben. Die is voor sommige mensen heel veel geld waard.

Wat is er nou gebeurd? Vanuit een helicopter hebben stropers twee renosters doodgeschoten. Toen zijn ze geland en hebben ze die hoorns van hun neus afgezaagd. Die gaan ze nou in China of zo voor veel geld verkopen. Erg hè?

En weet je wat de mensen van het park toen hebben gedaan? Ze hebben van de andere renosters ook allemaal hun hoorn afgezaagd (dat deed geen pijn hoor, en die hoorn groeit na een poos ook wel weer aan). Nu kunnen de stropers in elk geval die hoorns niet meer stelen, en heeft het geen zin meer om de andere renosters ook dood te maken...  Weet je wat erover in de krant stond? "Horings afgesny om hulle te help - 'n Lewende renoster sonder een is beter as 'n dooie renoster". Dat is Afrikaans. Kun je dat begrijpen? Het betekent: 'Hoorns afgesneden om ze te redden - Een levende neushoorn zonder hoorn is beter dan een dode neushoorn'...

 

37.

Weten jullie al wat een dam is?

Hier in Zuid-Afrika is het een groot meer, dat ze gemaakt hebben doordat ze het water in een rivier hebben tegengehouden door een dam.

'Rietvleidam' betekent dus: Rietvleimeer.

De mevrouw die opa en oma en oom Pieter naar de leeuwen reed, vertelde dat er in  het meer nijlpaarden zaten. We moesten maar eens goed kijken! (Weet je dat ze nijlpaarden hier 'zeekoeien' noemen...?)

Nou, ze zijn bij de vogelkijkhut een poos met de verrkijker naar het meer gaan zitten kijken. En ja: heel in de verte zagen ze telkens een kop boven het water uitkomen. Oma heeft zelfs een foto gemaakt, toen hij z'n grote bek helemaal open deed! De foto is niet helemaal scherp geworden, maar oma is ere toch apetrots op... (Heb je die foto al gezien in het fotoalbum op internet?

 

38.

Naar het vliegveld.

Weet je wat opa en oma vanmorgen hebben gedaan?

Over drie weken komen oom Harm en tante (voor mij, Bessel, is het 'tannie') Swan een hele poos hier. Een maand lang! Opa en oma gaan dan van  alles met ze doen, want dan hebben zij ook wat vakantie. Ze komen 's morgens al heel vroeg aan op Tambo-airport. Vanmorgen zijn opa en oma in de auto gestapt en zijn ze naar het vliegveld gereden, helemaal bij Johannesburg.

Er wordt hier heel veel aan de wegen gewerkt. Hele stukken moet je langzaam rijden en goed uitkijken. Maar ze zijn er gekomen, en ze deden net of oom Harm en tannie Swan al uit het vliegtuig kwamen: de auto netjes geparkeerd; op het bord kijken waarop je kunt zien hoe laat het vliegtuig uit Londen aankomt; naar de aankomsthal...

Maar ja, daar waren natuurlijk nog geen oom Harm en tannie Swan! Toen hebben ze maar een lekkere kop capuccino gedronken en zijn ze weer naar huis gereden.

Zo, als ze echt komen, weten ze nu in elk geval de weg!